PRS
Część z was zastanawia się jaki karabin powinniście kupić do strzelania wyborowego. Na tak zadane pytanie nie ma dobrej odpowiedzi. Wszystko zależy co chcecie strzelać, gdzie chcecie strzelać i jak chcecie strzelać.
Napisanie uniwersalnego poradnika, prawdopodobnie zajmie kilkadziesiąt godzin, więc zamiast tego - spróbuję przeprowadzić was przez mój własny proces zakupowy.
Mam nadzieję, że ułatwi wam to wybór i zbuduje podstawę pod ewentualne zakupy.
Zanim zaczniemy, musimy odpowiedzieć na kilka podstawowych pytań.
- Co planuję strzelać? PRS? Bench rest? Long range?
Wiedziałem od początku, że interesuję mnie PRS. Mój karabin musi być w miarę lekki i na tyle precyzyjny żebym mógł strzelać celnie do blach.
- Gdzie będę strzelał?
Głównie nasza strzelnica. Wiedziałem, że nie mam czasu jeździć po Polsce/Wielkopolsce w poszukiwaniu długich dystansów.
- Na jaki dystans będę strzelał?
Pytanie bardzo powiązane z poprzednim, w Lwówku maksymalny dystans to ~140m. Może w okolicy znajdę osie ~200-300m.
- Jaki kaliber?
Odpowiedź na poprzednie pytania, pozwolalają mi wybrać tylko jeden kaliber. Jest to .22LR[1].
Już na dystansie 100m (zero na 50m), przewyższenie to ~2.3mrad.
Jeśli wybrałbym .223[2] lub .308[3], na dystansie dostępnym na naszej strzelnicy - pocisk leci "jak po sznurku". Bardzo trudno w takiej sytuacji nauczyć się czegoś więcej niż poprawna postawa czy praca na spuście.
- Czterotakt czy semi-auto?
Wiekszość rozsądnych (cenowo) karabinów precyzyjnych produkowana jest jako czterotakty.
- Ile jestem skłonny wydać?
Mój karabin budowałem w 2023, więc ceny mogą sie różnić - moją granicą było ~10k PLN.
Jeśli znasz już odpowiedź na powyższe pytania, możemy przejść do samego wyboru poszczególnych elementów naszego karabinu. Weźcie pod uwagę, że w przypadku strzelania precyzyjnego karabin + luneta, to nie wszystko o co będziecie musieli zadbać. W dalszej części tekstu skompletujemy gotowy karabin do strzelań wyborowych.
Osada
Zanim kupiłem karabin, wiedziałem ze jego podstawą będzie osada KRG lub MDT. Ostatecznie wybrałem KRG Bravo. Głównym czynnikiem była jej cena oraz dostępność.
To co było dla mnie ważne to możliwość regulowania wysokości baki (oparcie policzka) oraz długość kolby.
Z mojego doświadczenia wynika, że drewniane (tradycyjne) osady są dla mnie mało wygodne i po kilkudziesięciu minutach leżenia za karabinem - boli mnie szyja i plecy ze względu na brak regulacji.
Karabin precyzyjny, powinien być na tyle wygodny - żeby leżenie za nim nie powodowało żadnego dyskomfortu.
Karabin
Sam wybór osady, automatycznie ogranicza wam wybór karabinu. Osada KRG Bravo dostępna jest tylko dla karabinów CZ457, Tikka T1x oraz Ruger 10/22.
Ruger nie jest karabinem który pojawił się nawet jako opcja.
Na placu boju pozostała Tikka T1x oraz CZ457.
Posiadam już Tikke T3x Tac A1 (.308), z której jestem zadowolony. Jest to świetny karabin z bardzo przyjemnym spustem, doskonałą jakością i precyzją wykonania, dużo celniejszy niż mój poziom strzelecki i bardzo płynną pracą zamka. Ale Tikka T1x nie była (nie jest?) sprzedawana jako sam system (lufa+zamek+spust), co powoduje, że musicie zakupić gotowy karabin z "częściami" - które w dniu zakupu odrazu możecie zdemontować i wrzucić do szafy.
Stąd pojawił się pomysł zakupu systemu CZ457 Varmint. Jest to bardzo dobrze i precyzyjne wykonany karabin, z zadawalającym spustem. Można do niego łatwo kupić dużą ilość akcesoriów.
Luneta
Dobrą zasadą jest wydanie połowy dostępnego funduszu na zakup lunety. Osobiście mam duże zaufanie do marki Vortex (bardzo dobra gwarancja). Z drugiej strony, jakość vs. cena w przypadku tej marki nie jest korzystna. Na moim karabinie .308 posiadam lunete Vortex Viper PST i uważam, że w jej cenie można było kupić lepszej jakości szkło.
Drugą marka którą rozważałem była Polska Delta Optics. Niestety nie mam dużego doświadczenia z ich produktami.
Po zrobieniu researchu nt. producentów lunet w których współczynnik jakość/cena jest lepszy niż w Vortexie - ostatecznie stanęło na chińskim producencie optyki - Element Optics.
Według recenzentów zza oceanu, firma ta oferowała dobry produkt w rozsądnej cenie.
Uznałem, że zostanę klubowym eksperymentatorem i sprawdzę czy faktycznie tak jest (long story short, jestem bardzo zadowolony z tego wyboru).
Na co zwrócić uwagę kupując lunetę:
- Siatka w pierwszym czy w drugim planie? W przypadku PRS i strzelania "dynamicznego" - tylko FFP (First Focal Plane)
- Rodzaj siatki? W przypadku PRS, lubię mieć jakąś formę siatki typu "choinka". Najlepiej umożliwiającą odkładanie poprawek co 0.1/0.2 MRAD. Porównajcie siatkę APR-2D i APR-1C w przypadku lunety Titan, żeby zobaczyć różnicę.
- Jakie powiększenie? Największe na jakie was stać.
- MOA czy MRAD? Żyjąc w europie, posługując się systemem metrycznym od urodzenia tylko MRAD. Zadbajcie o to, żeby zarówno siatka jak i wieże były w MRAD.
Ostateczny wybór padł na lunetę Element Optics Titan 5-25X56 APR-2D FFP MRAD[4].
Szyna
Jako, że zamówiłem sam system CZ457, musiałem też dobrać odpowiednią szynę akcesoryjną do montażu lunety.
Licząc na to, że jednak czasami będę chciał strzelać z mojego karabinu na dalsze dystanse (300m), zamówiłem szynę ze skosem 30MOA.
Ostatecznie padło na szynę Area419 30MOA, szyna ma wbudowana poziomicę od strony strzelca.
Montaż
Dzięki szynie oferującej skos, mogłem kupić zwykły (tani) montaż dwuczęściowy.
Jeśli dysponujecie większym budżetem, możecie poszukać montażu jednoczęściowego (np. SPUHR).
Wybrany montaż Contessa LPR03/B.
Bipod
Zależało mi na tym, żeby bipod był lekki, posiadał regulacje wysokości oraz możliwość ustawienia (i zablokowania) przechylenia. Wybrałem MDT GRND-POD.
Podsumowanie kosztów (2023)
Osada KRG Bravo - 2750 PLN
System CZ457 - 1850 PLN
Luneta Element Optics Titan - 3449 PLN
Szyna Area419 - 790 PLN
Montaż Contessa - 489 PLN
Bipod MDT - 1280 PLN
Razem: 10608 PLN
Inne opcje
Jeśli z jakiegoś powodu chcielibyście kupić coś innego, poniżej znajdziecie kilku producentów wartych rozważenia.
Karabin
- Tikka T1x
- Anschutz 1761 APR MDT XRS
Osada
- MDT
Optyka
- Delta
- Nightforce
- Arken
- Vortex